رپورتاژ
» استفاده از وکیل در دادگاه برای دفاع
اتهام انتسابی به معنای ارائه شواهد و دلایلی است که در نتیجه آن شخصی به یک اقدام یا جرم خاص متهم می‌شود. اتهام انتسابی به معنای ارائه شواهد و مدارکی است که به نظر قاضی یا دیگر نمایندگان قضایی، اثبات کننده قابل قبولی برای مرتکب بودن شخص در جرم مورد نظر است.
اتهام انتسابی
اتهام انتسابی یا انتساب جعلی به معنای اتهام کردن یک شخص برای یک جرم یا اقدامی که در واقع او انجام نداده است است. در این نوع از اتهام شخصی بی‌گناه به طور غیرعادلانه به عنوان متهم یا مجرم شناخته می‌شود. اتهام انتسابی می‌تواند به صورت قصدآگاه یا به طور ناخواسته صورت گیرد.
در برخی موارد افراد ممکن است به منظور تضعیف یا تخریب شخصیت فردی، از اتهام انتسابی استفاده کنند. این ممکن است به علت رقابت، انتقام، دشمنی یا نیاز به پنهان کردن خطای خود باشد.
اتهام انتسابی می‌تواند دامنه گسترده‌ای داشته باشد و به انواع جرائم اشاره کند از جمله جنایات جنسی، سرقت، قتل، تزویر و غیره ، در برخی موارد این اتهام ممکن است باعث دستگیری و محاکمه یک فرد بی‌گناه شود و به عدالت و آزادی شخص آسیب برساند. اهمیت حفظ عدالت و اثبات بی‌گناهی در مواجهه با اتهام انتسابی بسیار مهم است.
تفهیم حکم اتهام انتسابی
تفهیم اتهام انتسابی یکی از مراحل مهم دادرسی کیفری است که در آن، اتهام انتسابی به متهم اعلام می‌شود. تفهیم اتهام انتسابی باید توسط قاضی یا دادیار انجام شود. در این جلسه، قاضی یا دادیار اتهام انتسابی را به متهم اعلام می‌کند و به او فرصت می‌دهد تا از خود دفاع کند. باید به گونه‌ای انجام شود که متهم بتواند از حقوق خود دفاع کند.
قاضی یا دادیار باید اتهام انتسابی را به طور کامل و واضح به متهم اعلام کند. همچنین، باید به متهم فرصت دهد تا مدارک و دلایل خود را در اختیار قاضی یا دادیار قرار دهد. در صورتی که متهم در جلسه تفهیم اتهام انتسابی حضور نداشته باشد قاضی یا دادیار می‌تواند اتهام انتسابی را به او ابلاغ کند.
در ادامه به برخی از نکات مهم درباره تفهیم اتهام انتسابی اشاره می‌کنیم:
- متهم حق دارد در جلسه تفهیم اتهام انتسابی حضور داشته باشد.
- متهم حق دارد از حضور وکیل در جلسه تفهیم اتهام انتسابی برخوردار باشد.
- متهم حق دارد از خود دفاع کند و مدارک و دلایل خود را در اختیار قاضی یا دادیار قرار دهد.
اگر شما به اتهام انتسابی متهم شده‌اید مهم است که از حقوق خود در جلسه تفهیم اتهام انتسابی آگاه باشید. در این جلسه می‌توانید از حضور وکیل استفاده کنید تا از حقوق خود دفاع کنید.
مراحل تفهیم اتهام انتسابی
تفهیم اتهام انتسابی معمولا در دادسرا انجام می‌شود. مراحل این کار به شرح زیر است:
1. قاضی یا دادیار پرونده متهم را بررسی می‌کند.
2. در صورتی که دلایل کافی برای انتساب اتهام به متهم وجود داشته باشد، قرار جلب به دادرسی صادر می‌کند.
3. قرار جلب به دادرسی به متهم ابلاغ می‌شود.
4. متهم باید ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ نسبت به قرار جلب به دادرسی اظهارنظر کند.
5. در صورتی که متهم، اعتراضی به قرار جلب به دادرسی نداشته باشد، قرار مذکور قطعی می‌شود و پرونده برای رسیدگی به دادگاه ارسال می‌شود.
6. در دادگاه، قضات رسیدگی کننده اتهام انتسابی را بررسی می‌کنند.
7. در صورتی که قضات رسیدگی کننده، وقوع جرم را احراز کنند متهم را محکوم می‌کنند.
8. در صورتی که قضات رسیدگی کننده وقوع جرم را احراز نکنند متهم تبرئه می‌شود.
در صورتی که متهم در مهلت مقرر نسبت به قرار جلب به دادرسی اعتراض کند پرونده برای رسیدگی به دادگاه کیفری یک ارسال می‌شود. دادگاه کیفری یک قرار جلب به دادرسی را بررسی می‌کند و در صورتی که قرار مذکور را صحیح تشخیص دهد آن را تأیید می‌کند. در این صورت پرونده برای رسیدگی به دادگاه کیفری دو ارسال می‌شود.
در دادگاه کیفری دو قضات رسیدگی کننده اتهام انتسابی را بررسی می‌کنند و در صورت احراز وقوع جرم متهم را محکوم می‌کنند. در صورتی که قضات رسیدگی کننده وقوع جرم را احراز نکنند متهم تبرئه می‌شود.
شیوه تفهیم اتهام
تفهیم اتهام یکی از مراحل مهم دادرسی کیفری است که در آن اتهام انتسابی به متهم اعلام می‌شود. تفهیم اتهام باید توسط قاضی یا دادیار انجام شود و به گونه‌ای باشد که متهم بتواند از حقوق خود دفاع کند.
تفهیم اتهام باید به صورت شفاهی انجام شود. قاضی یا دادیار باید اتهام انتسابی را به طور کامل و واضح به متهم اعلام کند. همچنین باید به متهم فرصت دهد تا مدارک و دلایل خود را در اختیار قاضی یا دادیار قرار دهد. در صورتی که متهم در جلسه تفهیم اتهام حضور نداشته باشد، قاضی یا دادیار می‌تواند اتهام انتسابی را به او ابلاغ کند.
در این صورت، متهم باید ظرف مدت پنج روز از تاریخ ابلاغ، نسبت به اتهام انتسابی اظهارنظر کند.
ویژگی‌های تفهیم اتهام
- کامل و واضح بودن: قاضی یا دادیار باید اتهام انتسابی را به طور کامل و واضح به متهم اعلام کند. این امر به متهم کمک می‌کند تا از حقوق خود دفاع کند.
- مستند بودن: قاضی یا دادیار باید اتهام انتسابی را بر اساس مدارک و دلایل موجود در پرونده اعلام کند. این امر به متهم کمک می‌کند تا از خود دفاع کند.
- عادلانه بودن: تفهیم اتهام باید به گونه‌ای باشد که متهم بتواند از حقوق خود دفاع کند. بنابراین، نباید متهم را تحت فشار قرار دهد یا به او توهین کند.
تفهیم اتهام در قانون مجازات اسلامی
تفهیم اتهام در قانون مجازات اسلامی ایران، در ماده ۱۹۰ تعریف شده است: «تفهیم اتهام عبارت است از ابلاغ اتهام انتسابی به متهم به طوری که بتواند از حقوق خود دفاع کند.» در این ماده به برخی از ویژگی‌های تفهیم اتهام اشاره شده است. به عنوان مثال در این ماده آمده است که تفهیم اتهام باید به گونه‌ای باشد که متهم بتواند از حقوق خود دفاع کند.
تفهیم اتهام در آیین دادرسی کیفری
تفهیم اتهام در آیین دادرسی کیفری ایران، در مواد ۱۷۴ تا ۱۷۶ تعریف شده است. در این مواد، به ترتیب به موارد زیر اشاره شده است:
- تکلیف قاضی یا دادیار به تفهیم اتهام: قاضی یا دادیار مکلف است در اولین فرصت پس از جلب متهم، اتهام انتسابی را به او تفهیم کند.
- شیوه تفهیم اتهام: تفهیم اتهام باید به صورت شفاهی انجام شود. همچنین، باید به متهم فرصت داده شود تا مدارک و دلایل خود را در اختیار قاضی یا دادیار قرار دهد.
- تکلیف متهم به اظهارنظر نسبت به اتهام انتسابی: متهم باید ظرف مدت ده روز از تاریخ تفهیم اتهام، نسبت به اتهام انتسابی اظهارنظر کند.
تفهیم اتهام در دادگاه
در دادگاه تفهیم اتهام توسط رئیس دادگاه انجام می‌شود. رئیس دادگاه باید اتهام انتسابی را به طور کامل و واضح به متهم اعلام کند. همچنین، باید به متهم فرصت دهد تا از خود دفاع کند. در صورتی که متهم در جلسه دادگاه حضور نداشته باشد، رئیس دادگاه می‌تواند اتهام انتسابی را به او ابلاغ کند. در این صورت، متهم باید ظرف مدت پنج روز از تاریخ ابلاغ، نسبت به اتهام انتسابی اظهارنظر کند.
تفهیم اتهام در صورت تغییر اتهام
در صورتی که اتهام انتسابی در جریان دادرسی تغییر کند، قاضی یا دادیار مکلف است اتهام جدید را به متهم تفهیم کند. تفهیم اتهام جدید باید به گونه‌ای باشد که متهم بتواند از حقوق خود دفاع کند.
در صورتی که متهم در جلسه تفهیم اتهام جدید حضور نداشته باشد، قاضی یا دادیار می‌تواند اتهام جدید را به او ابلاغ کند. در این صورت متهم باید ظرف مدت پنج روز از تاریخ ابلاغ، نسبت به اتهام جدید اظهارنظر کند.
اعاده حیثیت در اتهام انتسابی
اعاده حیثیت عبارت است از اقداماتی که برای رفع آثار سوء جرم یا محکومیت، از حیث اجتماعی و حقوقی انجام می‌شود. اعاده حیثیت یکی از حقوق متهم است که در قانون اساسی و قوانین کیفری ایران به آن اشاره شده است.
همچنین نیز می‌تواند در مورد اتهام انتسابی نیز اعمال شود. در صورتی که متهم در نهایت تبرئه شود، می‌تواند برای اعاده حیثیت خود اقدامات لازم را انجام دهد.
اقدامات جهت اعاده حیثیت در اتهام انتسابی
- تبرئه متهم: اولین و مهم‌ترین اقدام جهت اعاده حیثیت، تبرئه متهم است. در صورتی که متهم در نهایت تبرئه شود، می‌تواند برای اعاده حیثیت خود اقدام کند.
- اقدامات اداری: در صورتی که متهم تبرئه شود، می‌تواند اقدامات اداری لازم را برای اعاده حیثیت خود انجام دهد. به عنوان مثال، می‌تواند از مراجع قضایی تقاضای صدور حکم مبنی بر رفع آثار محکومیت خود را بکند.
- اقدامات حقوقی: در صورتی که اقدامات اداری کافی نباشد، متهم می‌تواند اقدامات حقوقی لازم را برای اعاده حیثیت خود انجام دهد. به عنوان مثال، می‌تواند از مراجع قضایی تقاضای صدور حکم مبنی بر اعاده حیثیت خود را بکند.
مراحل اعاده حیثیت در اتهام انتسابی
- تبرئه متهم: اولین و مهم‌ترین مرحله، تبرئه متهم است. این مرحله، توسط دادگاه انجام می‌شود.
- اقدامات اداری: در صورتی که متهم تبرئه شود، می‌تواند اقدامات اداری لازم را برای اعاده حیثیت خود انجام دهد. این اقدامات، معمولا توسط مراجع قضایی انجام می‌شود.
- اقدامات حقوقی: در صورتی که اقدامات اداری کافی نباشد، متهم می‌تواند اقدامات حقوقی لازم را برای اعاده حیثیت خود انجام دهد. این اقدامات، معمولا توسط وکیل انجام می‌شود.
اقدامات اداری جهت اعاده حیثیت
- اقدامات در اداره سجل کیفری: متهم می‌تواند با مراجعه به اداره سجل کیفری، تقاضای حذف محکومیت خود را بکند. در صورتی که محکومیت متهم، قطعی و اجرا شده باشد، اداره سجل کیفری، محکومیت متهم را حذف می‌کند.
- اقدامات در سایر مراجع ذی‌صلاح: متهم با مراجعه به سایر مراجع ذی‌صلاح، تقاضای رفع آثار محکومیت خود را بکند. به عنوان مثال، متهم می‌تواند با مراجعه به سازمان ثبت اسناد و املاک، تقاضای رفع آثار محکومیت خود از سند سجلی خود را بکند.
اقدامات حقوقی جهت اعاده حیثیت
- تقدیم دادخواست به دادگاه: متهم می‌تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه، تقاضای صدور حکم مبنی بر اعاده حیثیت خود را بکند.
- دفاع وکیل در دادگاه: در صورتی که متهم از وکیل برای انجام اقدامات حقوقی خود استفاده کند، وکیل می‌تواند در دادگاه از حقوق متهم دفاع کند.
آثار اعاده حیثیت در اتهام انتسابی
- رفع آثار محکومیت از حیث حقوقی: در صورتی که متهم اعاده حیثیت شود، محکومیت او از لحاظ حقوقی رفع می‌شود. به عنوان مثال متهم می‌تواند مجدداً از حقوق اجتماعی خود، مانند حق رای، حق استخدام و حق تحصیل استفاده کند.
- رفع آثار محکومیت از حیث اجتماعی: هنگامی که متهم اعاده حیثیت شود، آثار محکومیت او از لحاظ اجتماعی نیز رفع می‌شود. به عنوان مثال متهم می‌تواند مجدداً در جامعه حضور داشته باشد و بدون هیچ محدودیتی به زندگی خود ادامه دهد.
مجازات اتهام انتسابی
مجازات اتهام انتسابی به نوع جرم انتسابی بستگی دارد. در صورتی که متهم به اتهام انتسابی محکوم شود، ممکن است به یکی از مجازات‌های زیر محکوم شود:
- حبس: حبس یکی از رایج‌ترین مجازات‌های کیفری است. حبس عبارت است از محرومیت متهم از آزادی ، حکم حبس می‌تواند از چند روز تا چند سال باشد.
- جزای نقدی: جزای نقدی عبارت است از پرداخت مبلغی پول به دولت. جزای نقدی می‌تواند از چند میلیون تومان تا چند میلیارد تومان باشد.
- تعلیق اجرای مجازات: تعلیق اجرای مجازات عبارت است از این که مجازات متهم به صورت موقت اجرا نمی‌شود. تعلیق اجرای مجازات، معمولا در صورتی اعمال می‌شود که متهم دارای شرایط خاصی باشد مانند حسن سابقه و نداشتن سابقه کیفری.
- آزادی مشروط: آزادی مشروط، عبارت است از این که متهم پس از تحمل بخشی از مجازات خود، آزاد می‌شود. آزادی مشروط، معمولا در صورتی اعمال می‌شود که متهم دارای شرایط خاصی باشد، مانند حسن سابقه و نداشتن سابقه کیفری.
در صورتی که متهم به اتهام انتسابی تبرئه شود، هیچ مجازاتی برای او در نظر گرفته نمی‌شود. فرض کنید که متهم به اتهام سرقت محکوم شده است. مجازات سرقت طبق قانون مجازات اسلامی ایران حبس از سه ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ۶ میلیون ریال تا ۴۰۰ میلیون ریال است.
در این صورت اگر متهم به اتهام سرقت محکوم شود ممکن است به یکی از این مجازات‌ها محکوم شود. مجازات اتهام انتسابی باید با توجه به نوع جرم انتسابی شدت جرم و شرایط متهم تعیین شود.
